Chùa Một Cột  

Ngày xưa, vào đời Lý, vua Lý Thái Tôn là một tín đồ nhiệt thành của Ðạo Phật, theo phái gọi là Vô Ngôn Thông. Thời bấy giờ, đạo Phật đang bành trướng, ảnh hưởng nhiều đến văn hoá Việt. Riêng ở triều đại này, nhà vua truyền lệnh xây 95 ngôi chùa mới, trùng tu tất cả các tượng Phật. Trong các dịp lễ lớn, vua đều ban lệnh tha thuế cho dân.

Vào năm 1049, một hôm, vua Lý Thái Tôn nằm mộng thấy Phật Bà Quan Âm hiện ra, đưa nhà vua đến một toà sen rạng ngời ánh sáng. Sau khi tỉnh dậy, vua thuật lại giấc chiêm bao cho triều thần hay. Vị sư đã hướng dẫn nhà vua trên đường tu đạo hạnh, là thiền tăng Thuyền Lão đã bàn cùng vua dựng nên một ngôi chùa để nhớ ơn Ðức Phật Bà Quan Âm.

Ðó là chùa Diên Hựu. Chùa đã được dựng lên theo hình hoa sen, đặt trên một cái cột lớn độc nhất. Chùa được đặt giữa một cái ao trồng toàn là hoa sen đào, ở gần kinh đô nhà Lỵ Ðây là một kiến trúc đặc biệt, có một không hai, xây theo mỹ thuật Ðại La thời Nhà Lý, tục gọi là Chùa Một Cột.

Ngày nay, chùa vẫn còn hiện hữu ở đất cố đô Thăng Long, ghi nhớ cuộc gặp gỡ chiêm bao kỳ ảo giữa vị vua Lý Thái Tôn mộ đạo với Phật Bà Quan Âm.